Je hebt het wel eens meegemaakt: je staat in de supermarkt, pakt een grote pot pindakaas uit het schap en vraagt jezelf af: ”waarom heet pindakaas pindakaas?”. Sta je niet alleen voor, hoor. Menig Nederlander heeft zich ooit afgevraagd waarom deze smeuïge lekkernij zo’n merkwaardige naam heeft. Tijd om het mysterie te ontrafelen.

Het grote kaasmysterie

Laten we meteen maar met de deur in huis vallen: pindakaas heeft helemaal niks met kaas te maken. 0,0. Niet één grammetje kaas is er te vinden in pindakaas. In veel andere talen wordt deze pasta heel logisch “peanut butter” genoemd. “Waarom dan niet hier in Nederland?” vraag je je af.

Nou, hier komt het: de term “boter” was al beschermd in Nederland. Ja, echt. In 1948 was de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) er als de kippen bij om ervoor te zorgen dat alleen producten gemaakt van echte melk zich “boter” mochten noemen. Geen boter, geen margarine, geen pindaboter.

Creatieve koppen en wanhopige marketeers

Dus wat doe je als marketeer als je product niet “pindaboter” mag heten? Je gaat creatief om met de regels. Het verhaal gaat dat Calvé, het beroemde pindakaasmerk, het lumineuze idee kreeg om hun smeersel dan maar “pindakaas” te noemen. Waarom kaas? Geen idee. Misschien omdat kaas toen al een populair smeersel was en het in de buurt komt van een smeerbaar product op je brood. Misschien ook gewoon om iedereen voor de gek te houden.

Het zou ook kunnen dat iemand op het briljante idee kwam omdat het lekker klinkt. Pindakaas rolt net iets lekkerder van de tong dan “pindapasta”. En zeg nou zelf, “pindapasta” klinkt toch meer als een mislukt Italiaans gerecht? (lees ook: hoeveel pasta per persoon?)

Een unieke Nederlandse traditie

Het mooie van taal is dat het continu evolueert en soms gewoon bizar is. Zo blijft pindakaas een unieke Nederlandse benaming voor iets wat eigenlijk pindaboter had moeten heten. In België hebben ze dit bijvoorbeeld niet, daar noemen ze het gewoon “pindakaas” omdat ze zich minder druk maken om wat wel en geen boter is.

Het smeuïge einde

En zo belanden we bij het smeuïge einde van ons verhaal. Pindakaas heet pindakaas vanwege een bizar stukje regelgeving en creatieve marketing. Dus de volgende keer dat je die pot pindakaas opendoet, kun je met een glimlach denken aan hoe een eenvoudige regel over boter ons zo’n unieke en ietwat verwarrende naam heeft bezorgd.

Smakelijk!