Al tientallen jaren vindt op 4 mei de Nationale Dodenherdenking plaats. We herdenken op deze dag de oorlogsslachtoffers sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog. Stopt zoiets ooit of schaffen we dit nooit meer af? Hoelang herdenk je een oorlog? Goede vraag!

Waarom Dodenherdenking?

Laten we beginnen bij het begin. Waarom vindt Dodenherdenking eigenlijk ieder jaar plaats? In principe herdenken de meeste mensen op 4 mei de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Toch zijn er ook mensen die alle oorlogen en slachtoffers over de hele wereld herdenken tijdens deze twee minuten stilte. Deze herdenking vindt al plaats sinds 9 mei 1945 en omvatte in eerste instantie één minuut stilte. Het vindt dus al even plaats, maar de vraag is of deze herdenking ooit nog zal verdwijnen?


Eerste Wereldoorlog herdenken

Een oorlog herdenken doen we dus eigenlijk pas sinds de verkregen vrijheid in 1945, toen de Tweede Wereldoorlog ten einde was gekomen. Maar, in 1918 eindigde een ander vreselijk tijdperk: de Eerste Wereldoorlog. Waarom herdenken we deze oorlog dan niet in Nederland? Het antwoord daarop is redelijk complex. De Duitsers besloten namelijk voornamelijk door België te trekken in 1914, waar Nederland graag de neutraliteit wilde handhaven. Ondanks verschillende bommen op Nederlandse bodem, werd de neutraliteit bewaard en bleef de actie voor dienstplichtigen beperkt. De Eerste Wereldoorlog wordt wel in andere Europese landen herdacht, zoals in Frankrijk en België.


Wat vindt Nederland?

Een oorlog herdenken: moeten we dat voor altijd blijven doen? Het Nationaal Comité heeft hier onderzoek naar gedaan. De conclusie uit dit onderzoek was dat driekwart van de Nederlanders vindt dat Dodenherdenking nooit mag worden afgeschaft. Het aantal mensen dat deze Tweede Wereldoorlog bewust heeft meegemaakt of zelfs mee heeft gevochten in de strijd naar onze vrijheid, wordt met het jaar kleiner. Vorig jaar mei bleken dit er nog maar 680 te zijn. Ondanks dat blijven we jaarlijks stilstaan bij het feit dat we nu zonder stress over straat kunnen. Het voelt als normaal, maar zo’n 80 jaar geleden zag de wereld er heel anders uit. En dat blijven we ons ook nog wel even beseffen, zo lijkt het.


Voor altijd twee minuten stil

Het animo voor deze jaarlijkse herdenking blijft dus onmiskenbaar groot. Toch lijkt het voor de hand te liggen dat deze oorlogsslachtoffers steeds verder uit onze herinnering gaan verdwijnen. De banden met deze oorlogsveteranen zullen over de jaren steeds minder krachtig worden. Nieuwe, jongere generaties zullen afhankelijk zijn van het onderwijs op school en de verhalen van familieleden of ze wel of niet een beeld kunnen schetsen bij deze vreselijke periode. Laten we hopen dat geen enkele generatie onze huidige vrijheid voor lief zal gaan nemen. Opdat wij nooit vergeten.